Wpływ jakości powietrza w pomieszczeniach na zdrowie i samopoczucie

Dużą część naszego życia spędzamy w pomieszczeniach zamkniętych. Niezależnie od tego, czy jesteśmy w domu, w pracy, w szkole, czy w sklepach i restauracjach, oddychamy powietrzem, które zostało zanieczyszczone zarówno przez źródła naturalne jak i te wytworzone przez człowieka. Zanieczyszczenie powietrza, tak w pomieszczeniach, jak i na zewnątrz, stanowi największe zagrożenie środowiskowe dla zdrowia publicznego. Powoduje zarówno krótko- jak i długotrwałe choroby oraz potencjalnie skraca oczekiwaną długość życia.

Architekci, projektanci, pracodawcy, właściciele budynków, jak również rządy na całym świecie reagują na liczne dowody na to, że środowisko pracy ma ogromny wpływ na zdrowie i dobrostan człowieka.

Jaka jest różnica między zdrowiem a dobrym samopoczuciem?
Istnieje wiele definicji dobrostanu, ale wszystkie mają wspólny mianownik, którym jest fakt, że człowiek czuje się oraz funkcjonuje dobrze. Well-Being Institute Uniwersytetu Cambridge definiuje dobrostan jako “pozytywne i trwałe cechy, które pozwalają jednostkom i organizacjom rozwijać się i prosperować”. Jest to subiektywna miara tego, jak dobrze czujemy się w naszej obecnej sytuacji i ogólnie w naszym życiu. Szeroka definicja zdrowia zawiera w sobie pojęcie dobrostanu, ale w tym kontekście odnosi się do chorób i stanów, które sprawiają, że czujemy się fizycznie źle, takich jak infekcje, alergie, zmęczenie, bóle głowy oraz problemy z układem oddechowym, skórą lub wzrokiem.

Chore budynki
Od lat 80. ubiegłego wieku wzrasta świadomość wpływu środowisko pracy zastanego w biurze na zdrowie i samopoczucie pracowników. Do określenia negatywnych skutków przebywania w budynkach stosuje się różne terminy, w tym Syndrom Chorego Budynku (SBS, z ang. Sick Building Syndrome), zespół wielorakiej wrażliwości chemicznej i zespół dolegliwości zdrowotnych związanych z przebywaniem w określonym budynku. Niektóre przypadki mogą być powiązane z konkretnymi czynnikami je wywołującymi, takimi jak mikroorganizmy lub niski poziom substancji chemicznych występujących w nowoczesnych budynkach. Objawy SBS są bardzo zróżnicowane. I mimo że często nie można ich powiązać z żadną konkretną przyczyną, znikają, gdy tylko cierpiąca na nie osoba opuszcza budynek. Do typowych objawów zgłaszanych przez chorych zalicza się:

• Bóle głowy
• Dolegliwości oczu, nosa i gardła
• Ospałość, apatię
• Zmęczenie psychiczne

Co powoduje niską jakość powietrza w pomieszczeniach?
Jakość powietrza zależy od warunków środowiskowych oraz ilości zawartych w nim cząsteczek i gazów je zanieczyszczających. Czynniki te mogą być biologiczne i niebiologiczne, pochodzenia naturalnego lub ludzkiego. W krajach uprzemysłowionych wiele jest produktów, stosowanych w przedsiębiorstwach, które emitują lotne substancje chemiczne i cząsteczki do powietrza i są obecne w każdym wnętrzu.

Powszechne źródła zanieczyszczeń w powietrzu wewnątrz pomieszczeń obejmują:

• Zanieczyszczenia biologiczne: grzyby i bakterie pojawiające się ze względu na kondensację i obecność wilgotnych materiałów, roztocza i pyłki z powietrza docierającego z zewnątrz.
• Zanieczyszczenia biologiczne pochodzące od ludzi i zwierząt: mikroorganizmy pochodzące od człowieka, pojawiające się na przykład w wyniku kichania i kaszlu; odchody i pozostałości pochodzące od ptaków, gryzoni i karaluchów
• Lotne związki organiczne pochodzące z komponentów budowlanych: sklejka i płyty pilśniowe, materiały izolacyjne, winylowe i plastikowe materiały wykończeniowe ścian i podłóg, dywany i meble tapicerowane, kleje
• LZO, ozon (O3) i cząstki stałe pochodzące z produktów przemysłowych i gospodarstwa domowego: farby, rozpuszczalniki, woski i pasty, odświeżacze powietrza, środki do czyszczenia kanalizacji, drukarki i kopiarki, perfumy, mydła, materiały do pisania i rysowania, produkty papiernicze, gotowana żywność, tytoń i e-papierosy
• Zanieczyszczenia biologiczne i lotne związki organiczne z systemów HVAC: zanieczyszczone wypełnienia i filtry, brudne miski spustowe, smary, czynniki chłodnicze, nieszczelne kotły i piece
• Zanieczyszczenia komunikacyjne i przemysłowe pochodzące z zewnątrz: cząstki stałe ze spalin samochodowych i zakładów przemysłowych oraz zanieczyszczenia gazowe, takie jak podtlenek azotu (NO2), tlenek węgla (CO), dwutlenek siarki (SO2)
• Radon: ten radioaktywny gaz występuje naturalnie w skałach i przenika przez ziemię do budynków, gdzie może się gromadzić i tym samym zwiększać ryzyko zachorowania na raka płuc

Klimat w pomieszczeniach jest związany z temperaturą tam panującą, wilgotnością względną oraz przepływem powietrza. Źródła ogrzewania i chłodzenia w pomieszczeniach, warunki środowiska zewnętrznego, ilość światła słonecznego oraz projekt budynku i systemu HVAC (ogrzewanie, wentylacja i klimatyzacja) mogą mieć wpływ na klimat panujący w pomieszczeniach.

Wpływ niskiej jakości powietrza na zdrowie
Niska jakość powietrza powoduje szereg negatywnych skutków dla osób przebywających w budynku, w tym objawy kliniczne, obniżenie samopoczucia i spadek wydajności w środowisku pracy czy nauki. Wpływ każdego zanieczyszczenia zależy od wielu czynników, w tym od stężenia tego zanieczyszczenia, czasu trwania ekspozycji, wieku, płci, wrażliwości i stanu zdrowia osób narażonych. Oto wpływ niektórych z typowych zanieczyszczeń pojawiających się wewnątrz pomieszczeń:

• Cząstki stałe: choroby układu oddechowego, w tym astma i zapalenie oskrzeli w perspektywie krótkoterminowej oraz choroby serca i płuc w perspektywie długoterminowej, a także zaburzenia lękowe i nadciśnienie
• Ozon: astma, podrażnienie oczu, nosa i dróg oddechowych oraz uszkodzenie dróg oddechowych w wyniku długotrwałej ekspozycji
• Lotne związki organiczne takie jak formaldehyd: podrażnienie oczu, nosa i gardła, ból głowy i reakcja alergiczna skóry, rak
• Tlenek węgla: bóle i zawroty głowy, mdłości, śmierć
• NO2: zapalenie dróg oddechowych, choroby układu oddechowego

Jak poprawić jakość powietrza
Zanieczyszczenia te można ograniczyć do minimum, przede wszystkim poprzez stosowanie dobrych praktyk w projektowaniu i utrzymaniu budynków w celu kontroli emisji z materiałów budowlanych. Większość budynków została jednak zbudowana przed opracowaniem nowoczesnych standardów, więc nadal są one potencjalnymi źródłami opisanych wcześniej zanieczyszczeń powietrza. Systemy HVAC mogą do pewnego stopnia oczyszczać powietrze, ale zależy to od ich wieku oraz częstotliwości ich konserwacji.

Istnieją również przenośne urządzenia, które można umieścić w pomieszczeniach w celu przetworzenia powietrza i usunięcia zanieczyszczeń. Oczyszczacze te zasysają powietrze przez wielowarstwowe filtry, które wychwytują unoszące się w powietrzu cząsteczki, takie jak pyłki, bakterie, wirusy i zarodniki grzybów oraz pochłaniają lotne związki organiczne za pomocą węgla aktywnego. Oczyszczacze powietrza to skuteczny sposób na poprawę jakości powietrza w pomieszczeniu.

Korzyści wynikające ze „zdrowego” budynku w standardzie WELL
Istnieje kilka systemów oceny budynków, które służą do pomiaru poziomu ich „zdrowia”, są to m.in. WELL Building Standard oraz Fitwel. Oba systemy certyfikacji koncentrują się na czynnikach, które wpływają na zdrowie i samopoczucie ludzi, w tym na licznych pomiarach i standardach dotyczących jakości powietrza.

Korzyści płynące z zastosowania certyfikatu WELL obserwuje się już w ponad 2000 projektach budowlanych w 52 krajach. Dobry projekt budynku i jakość powietrza w pomieszczeniach mogą mieć pozytywny wpływ na zdrowie, samopoczucie i wydajność pracowników. World Green Building Council zebrała dowody na podstawie 11 projektów budownictwa ekologicznego na całym świecie.

Trzy najważniejsze korzyści płynące z budowania zielonych budynków to:

• Poprawa samopoczucia, zadowolenia i wydajności użytkowników
• Redukcja zużycia energii, emisji gazów cieplarnianych i zanieczyszczeń powietrza w pomieszczeniach
• Duże zyski finansowe dla firm będących właścicielami lub najemcami budynków

Kluczowe wnioski wynikające z analizy projektów były takie, że firmy mogą zaoszczędzić pieniądze, pracownicy wolą zielone budynki, które sprawiają, że czują się zdrowsi, a wartość aktywów budynku wzrasta, gdy staje się on bardziej ekologiczny. Oczywiste jest, że wdrażanie środków mających na celu poprawę zdrowia i dobrego samopoczucia przynosi znaczne korzyści ekonomiczne.

Chcesz dowiedzieć się więcej o tym, jak Ambius może pomóc Ci poprawić zdrowie użytkowników i dobre samopoczucie w Twoim budynku? Nasze nowe rozwiązanie Hygiene360 solution zostało zaprojektowane przez ekspertów w celu powstrzymania rozprzestrzeniania się zarazków na powierzchniach płaskich, w powietrzu i na rękach pracowników w całym obiekcie Skontaktuj się z naszym specjalistą już dziś.